Small cloisonne copper plate (four in a set), L 10cm, H 2 cm. Qianlong period, Qing Dynasty. Collection of the Museum of Macao.
Những đồ sứ xuất khẩu dòng famille rose có chất lượng đẹp nhất đều có niên đại từ thời Ung Chính (1723- 1735). Đa phần những men trong pallete màu thời này có màu mờ đục không trong suốt hoặc hơi đục màu (semi-opaque) và không bị chảy khi nung. Dòng đồ này có tên famille rose từ men có màu hồng là đặc điểm màu chủ đạo trong pallete phối màu. Những màu ý nghĩa khác trong pallete này là màu vàng đục mờ và màu trắng đục không trong.
“Yangcai” (Dương thái) có nghĩa “men màu ngoại” là một trong những thuật ngữ Trung Hoa dành cho đồ sứ dòng famille rose và từ này đã được dùng dưới thời Càn Long khi nói tới đồ sứ phối màu men theo pallete này. Dưới thời Ung Chính , nó được gọi là “ ruancai” ( soft colors – màu dịu). Fencai (powder colors – phấn thái hay màu bột) là thuật ngữ Trung Hoa vào thế kỷ 19 sử dụng để định nghĩa, phân loại rỏ hơn nhằm đặt tên cho “ đồ sứ trang trí men famille rose trên nền trắng” còn falangcai dung để đặt tên cho cho “ đồ sứ trang trí men famille rose trên nền men màu”.
Fencai Zun with the Pattern of a hundred deer. Qianlong period, Qing Dynasty.
Bình cổ men nền màu vàng, 2 bầu thời Thanh triều.
Famille rose – một cách nhìn khác:
Khoảng giữa thế ký 17, tư tưởng Đạo giáo đã khơi dậy hứng thú thời cuối Minh với lối trang trí “năm màu” ngũ thái (wucai) mà sau này được chuyển biến thành những sản phẩm sứ đa sắc chúng ta gọi là “famille verte”, dòng lục, của thời Khang Hy.
Dần dà trong suốt triều đại Mãn Châu Thanh (1644-1911) sự quan tâm đến đồ sứ trang trí màu (thích thú với đồ màu mè) gia tăng. Một trong những động lực gây kích thích là nhu cầu của phương Tây về đồ sứ có thể hòa đồng với đồ lụa thêu đầy màu sắc của Trung Hoa vốn lúc ấy là sự say mê điên cuồng ở Châu Âu và phong cách mỹ thuật Rococo sớm chuộng hoa lá đang trổi dậy ở Pháp cũng là cảm hứng nghệ thuật qua những tiếp cận với Trung Hoa.
Phong cách mới này đòi hỏi màu sắc họa phẩm và một lối trang trí phổ thông nhất cho tất cả chúng, những hoa sen lớn màu đỏ và men màu hồng trên nền vàng (gold), đã dẫn đến cái tên famille rose. Theo quan niệm của người Trung Quốc , đa số bây giờ gọi theo cách gọi tên TQ để chỉ màu hay men bột là Fencai.
Link tham khảo một số đồ sứ famille rose triều Thanh: